We spreken met Marius Buiting, directeur van de NVTZ (De Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn). We zullen het hebben over het 30 jarig bestaan van NVTZ en een terugblik op 2023.
Wat zou u beschouwen als een van de meest gedenkwaardige momenten of verwezenlijkingen van dit speciale jaar?
Dit jaar markeerde het lustrum en het 30-jarig bestaan van de NVTZ. Dit hebben wij gevierd met een tweedaags lustrumfestival met als thema 'Toezien met oog voor de toekomst'. Raden van commissarissen en raden van toezichten bevinden zich in een uitdagende fase, vandaar dat er op dit festival vooral werd gefocust op de toekomst. Een deel van het festival werd georganiseerd door een denktenk van dertig dertigers. Waardoor ook veel nieuwe energie werd gegenereerd. Er werd uitgebreid gesproken over duurzaamheid, de arbeidsmarkt, aansluiten bij de samenleving en innovatie. Welke eerste stappen kunnen wij als toezichthouders al nemen?
Op de tweede dag vond een interessant einddebat plaats met onder meer Teun Toebers. Hij heeft gewoond op een gesloten afdeling van een verpleeghuis, hij kreeg daardoor een hele andere kijk op mensen met dimensie die daar verblijven. Hij constateerde dat het gewoon mensen zijn met eigen levensverhalen. Hij roept ons op om anders om te gaan met onze ouderen. Nederland plaatst zijn ouderen snel weg in vergelijking met andere landen, waar ze vaak meer in de gemeenschap worden opgevangen.
Hoe heeft NVTZ zich in de afgelopen 30 jaar ontwikkeld en welke belangrijke veranderingen of groei heeft de organisatie doorgemaakt?
Vroeger bestonden raden van toezicht voornamelijk uit mannen. In de loop van de jaren is dit veranderd naar een gelijkwaardige verdeling van 50% mannen en 50% vrouwen. Dit is positief om te zien. Voorheen draaide het meer om geld en financiën, maar tegenwoordig wordt er ook meer gesproken over de kwaliteit van zorg, de medewerkers en innovatie.
Een andere verandering is hoe men toezichthouder wordt. Voorheen werd je voorgedragen en was je toezichthouder. De voorgedragen personen hadden vaak veel bestuurservaring. Toezichthouder zijn verschilt echter aanzienlijk van alleen besturen. Tegenwoordig kun je niet zomaar worden voorgedragen; je moet solliciteren, wat niet eenvoudig is vanwege de daaropvolgende procedure. Je moet het vak echt leren; als je nog nooit als toezichthouder in de zorg en welzijn hebt gewerkt, moet je een opleiding volgen, bijvoorbeeld aan de NVTZ Academie voor Toezichthouders.
Welke uitdagingen heeft NVTZ in 2023 overwonnen en hoe hebben deze uitdagingen de koers of visie van de organisatie beïnvloed?
Dit jaar stond in het teken van duurzaamheid, waarop we ons voornamelijk hebben gericht. De zorg is een sterk vervuilende sector, denk aan alle wegwerpartikelen. Alles wordt eenmalig gebruikt en daarna weggegooid. Ook blijven veel medicijnen ongebruikt. Als het doosje jouw naam bevat en deze wordt niet gebruikt dan wordt het hele doosje weggegooid.
Dit jaar hebben we een werkgroep opgezet die de rol van toezichthouders op duurzaamheid onderzoekt. Er is een groot congres georganiseerd, en er komen nieuwe regels waarbij duurzaamheid in de jaarrekening moet worden opgenomen. Kortom, dit blijft een stevige kwestie in 2024.
Een andere uitdaging is de arbeidsmarkt. Veel mensen willen in de zorg werken, maar het is zwaar, er wordt veel van de medewerkers gevraagd. Mensen wisselen snel van baan binnen de zorg, wat leidt tot druk op de overige werknemers. Dit blijft ook in 2024 een groot vraagstuk.
Wat zijn de plannen of doelstellingen van NVTZ voor 2024?
De maatschappelijke vraagstukken zijn divers, zoals de arbeidsmarkt, diversiteit, migratie en de groeiende groep ouderen waarvoor niet genoeg gezorgd kan worden. Dit is niet langer op te lossen binnen de zorg alleen. Samenwerking op regionaal niveau is noodzakelijk, maar het op gang brengen hiervan vergt veel tijd. Als organisatie kun je pas echt veranderingen doorvoeren als je daar 5 tot 10 jaar aan besteedt.
Als afsluiting van het jaar, welke boodschap of wens zou u willen delen met de lezers voor de komende feestdagen en het nieuwe jaar?
Ik zou mensen willen oproepen om te accepteren dat zorgprofessionals het niet alleen kunnen. Denk na over hoe jij kunt bijdragen om de zorg te ontlasten, of hoe het zal zijn als jij later zorg nodig hebt. Neem ook de tijd voor dingen; we leven in een samenleving waarin we altijd te veel tegelijk willen. Geniet van wat er al is, zeker ook in het kader van duurzaamheid. We willen altijd meer en anders, maar dat moet wel door mensen worden gemaakt. Je kunt zoveel genieten van het leven zonder de hectiek. Geniet van de feestdagen en laten we van 2024 weer een goed jaar maken!